Zakażenie paciorkowcem – rozpoznanie i leczenie

Angina najczęściej wywoływana jest przez wirusy, jednak za odsetek stanów zapalnych błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych odpowiedzialne są bakterie. Zdecydowaną większość zachorowań powoduje paciorkowiec Beta-hemolizujący grupy A (Streptococcus pyogenes) według Lancefielda. Jakie są objawy zakażenia paciorkowcem? Jak lekarz stawia diagnozę i jak wygląda leczenie? Odpowiadamy!

Objawy zakażenia paciorkowcem

Dla paciorkowcowego zapalenia gardła i migdałków podniebiennych typowy jest nagły początek. Objawy wskazujące na zakażenie wywołane przez bakterie paciorkowca to m.in.¹:

• silny ból gardła utrudniający przełykanie,
• gorączka powyżej 38°C,
• ból głowy,
• nudności i wymioty,
• powiększenie podżuchwowych węzłów chłonnych,
• czerwone i przekrwione błony śluzowe z widocznymi wybroczynami,
• rozpulchnione migdałki podniebienne pokryte włóknikowym nalotem o białym zabarwieniu,
• obrzęknięty języczek podniebienny.

Anginę bakteryjną można rozpoznać nie tylko po wymienionych objawach, lecz także po braku dodatkowych takich jak katar, kaszel, zapalenie spojówek i biegunka, które z kolei występują przy zapaleniu gardła o podłożu wirusowym.

Zakażenie paciorkowcem – diagnostyka

Lekarz ocenia prawdopodobieństwo zakażenia paciorkowcowego, wykorzystując do tego skalę punktową Centora/McIsaaca. W skali tej każdemu parametrowi przypisana jest określona liczba punktów. Wygląda to następująco¹:

• gorączka >38°C – 1 punkt,
• brak kaszlu – 1 punkt,
• powiększone węzły chłonne szyjne przednie – 1 punkt,
• nalot włóknikowy i obrzęk migdałków – 1 punkt,
• wiek 3–14 lat – 1 punkt,
• wiek 15–44 lat – 0 punktów,
• wiek >45 – -1 punkt,

Jeśli suma uzyskanych punktów wynosi więcej niż 2, wskazuje na konieczność przeprowadzenia badań mikrobiologicznych, ponieważ zapalenie gardła i migdałków podniebiennych spowodowane paciorkowcami wymaga potwierdzenia.

Rozpoznanie zakażenia paciorkowcem

W rutynowej diagnostyce wykorzystuje się szybkie testy, które są w stanie wykryć antygeny paciorkowca. Uzyskanie ujemnego wyniku u dzieci powinno jednak zostać potwierdzone posiewem mikrobiologicznym wymazu z gardła, ponieważ czułość takiego szybkiego testu jest oceniona na mniej niż 90%, zatem nie jest ona zbyt wysoka. Swego rodzaju standardem w diagnostyce anginy paciorkowcowej jest więc posiew wymazu z gardła. Na wynik takiego badania czeka się ok. 48 godzin, czasem dłużej. Aby wynik był wiarygodny, wymaz należy pobrać rano, na czczo, z tylnej ściany gardła, przed wdrożeniem antybiotykoterapii¹.

Leczenie zakażenia paciorkowcem

W przypadku dodatniego wyniku badania mikrobiologicznego pojawia się konieczność wdrożenia antybiotykoterapii. Choć objawy zakażenia po kilku dniach samoistnie ustąpią nawet bez leczenia, przyjmowanie antybiotyku niesie za sobą mnóstwo korzyści: skraca o 1–2 dni czas trwania objawów takich jak ból gardła, gorączka i ból głowy, zmniejsza ryzyko powikłań, ponadto zmniejsza zakaźność. Antybiotyk dobiera lekarz, bazując na wyniku badań mikrobiologicznych².

Bardzo ważne jest, aby leczenie paciorkowca kontynuować jeszcze przez ok. 2 tygodnie po ustąpieniu objawów. W przeciwnym razie powstaje ryzyko, że choroba zostanie niedoleczona, a to może przyczynić się do jej nawrotu².

Tabletki do ssania na ból gardła

Silny ból gardła przy anginie bakteryjnej nie tylko utrudnia jedzenie i picie – już samo przełykanie śliny sprawia niemały kłopot. Na bakteryjne zakażenie gardła polecany jest Chlorchinaldin, który hamuje rozwój stanu zapalnego przebiegającego z silnym bólem. Zawiera w swoim składzie chlorochinaldol, substancję czynną o potrójnym działaniu: przeciwbakteryjnym, przeciwpierwotniakowym i przeciwgrzybicznym³.

Tabletki Chlorchinaldin przeznaczone są do ssania. Informacje, w jaki sposób stosować lek i w jakich odstępach czasu go przyjmować, zawiera dołączona do Chlorchinaldin ulotka.

Bibliografia:

1. Kutera-Chrobok K., Barbara Klekotka R., Symela-Kaspera i in., Rola badań mikrobiologicznych w bakteryjnych zakażeniach górnych dróg oddechowych, POL OTORHINO REV 2021: 10 (3): 13-18.
2. Hryniewicz W., Albrecht, Radzikowski A., Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego, Warszawa, 2016, 45-65.
3. Witryna: https://www.chlorchinaldin.pl (dostęp: 2021.12.02).